Serie A

Serie A (sebutan dalam bahasa Itali: [ˈsɛːrje ˈa]), juga dikenali sebagai Serie A TIM atas sebab penajaan, ialah liga profesional untuk kelab bola sepak yang berada di tahap tertinggi dalam sistem liga bola sepak Itali, dan pemenangnya akan menerima anugerah Scudetto serta Coppa Campioni d’Italia. Liga ini telah beroperasi dalam format liga pusingan sejak musim 1929–30. Ia dahulunya dianjurkan oleh Direttorio Divisioni Superiori hingga tahun 1943, dan kemudian oleh Lega Calcio hingga 2010, apabila Lega Serie A ditubuhkan untuk musim 2010–11. Serie A dianggap sebagai salah satu liga bola sepak terbaik di dunia dan sering digambarkan sebagai liga paling taktikal dan kukuh dari segi pertahanan. Pada tahun 2020, Serie A diiktiraf sebagai liga kebangsaan terkuat di dunia oleh IFFHS, dan kini berada di tempat ketiga antara liga Eropah menurut pekali liga UEFA, di belakang La Liga dan Premier League, tetapi mendahului Bundesliga dan Ligue 1, berdasarkan prestasi kelab Itali dalam Liga Juara-Juara dan Liga Europa dalam lima tahun terakhir. Serie A pernah mendahului ranking UEFA dari tahun 1986 hingga 1988 dan dari 1990 hingga 1999.

Dalam format sekarang, Kejohanan Bola Sepak Itali telah diubah daripada pusingan wilayah dan antara wilayah kepada liga satu peringkat bermula dari musim 1929–30. Gelaran juara yang dimenangi sebelum tahun 1929 secara rasmi diiktiraf oleh FIGC dengan nilai yang sama seperti gelaran selepas itu. Begitu juga, musim 1945–46, apabila format pusingan liga digantung dan liga dimainkan mengikut dua kumpulan geografi akibat kesan Perang Dunia Kedua, tidak dikira secara statistik walaupun gelarannya tetap rasmi.

Liga ini menempatkan tiga kelab bola sepak paling terkenal di dunia: Juventus, AC Milan dan Inter Milan – semuanya merupakan ahli pengasas G-14, sebuah kumpulan yang mewakili kelab bola sepak Eropah paling besar dan berprestij dari 2000 hingga 2008. Dua kelab terawal itu juga merupakan ahli pengasas kepada organisasi pengganti, Persatuan Kelab Eropah (ECA). Lebih ramai pemain telah memenangi anugerah Ballon d'Or semasa bermain di kelab Serie A berbanding mana-mana liga lain, kecuali La Liga Sepanyol, walaupun La Liga mempunyai jumlah keseluruhan pemenang Ballon d'Or paling tinggi. Juventus ialah kelab Itali paling berjaya abad ke-20 dan pasukan Itali paling berjaya secara keseluruhan, berada di tempat keenam di Eropah dan kedua belas di dunia dari segi jumlah kejuaraan antarabangsa rasmi. Milan pula berada di tempat ketiga secara keseluruhan dengan 18 kejuaraan antarabangsa rasmi. Inter Milan pula menjadi pasukan Itali pertama yang memenangi treble (tiga kejuaraan utama dalam satu musim) dalam musim 2009–10. Ia juga merupakan pasukan yang paling lama kekal bersaing dalam liga tertinggi bola sepak Itali sejak penampilan pertamanya pada tahun 1909. Semua kelab ini, bersama Lazio, Fiorentina, Roma dan Napoli, dikenali sebagai “Tujuh Saudara” bola sepak Itali.

Serie A merupakan salah satu liga bola sepak paling bersejarah di dunia. Daripada 100 pemain bola sepak terbaik sepanjang zaman yang dipilih oleh majalah FourFourTwo pada tahun 2017, 42 pemain pernah bermain di Serie A — lebih banyak daripada mana-mana liga lain di dunia. Juventus merupakan kelab yang menghasilkan paling ramai juara Piala Dunia, manakala Inter, Roma dan Milan masing-masing berada di tempat ketiga, keempat dan kesembilan dalam senarai itu.

Serie A dalam struktur sekarang bermula pada musim 1929–30. Dari tahun 1898 hingga 1922, pertandingan ini diatur dalam kumpulan wilayah. Disebabkan jumlah pasukan yang semakin meningkat dalam kejohanan wilayah, Persekutuan Bola Sepak Itali (FIGC) berpecah daripada CCI (Konfederasi Bola Sepak Itali) pada tahun 1921 dan menubuhkan Lega Nord (Liga Bola Sepak Utara) di Milan, yang menjadi nenek moyang kepada Lega Serie A hari ini. Apabila pasukan CCI kembali kepada FIGC, dua bahagian antara wilayah telah diwujudkan dengan penamaan semula kategori dan pembahagian FIGC ke dalam liga utara dan selatan. Pada tahun 1926, akibat krisis dalaman dan tekanan rejim fasis, FIGC menukar struktur dalaman dan menambah pasukan selatan ke bahagian kebangsaan, membawa kepada penyusunan akhir pada musim 1929–30. Torino diisytiharkan sebagai juara pada musim 1948–49 selepas tragedi kapal terbang yang membunuh seluruh pasukan.

Gelaran Kejuaraan Serie A sering dirujuk sebagai *scudetto* (“perisai kecil”) kerana sejak musim 1923–24, pasukan yang menang akan memakai lambang kecil berwarna tricolor Itali pada jersi mereka pada musim berikutnya. Kelab paling berjaya ialah Juventus dengan 36 kejuaraan, diikuti Inter Milan (19 kejuaraan) dan AC Milan (18 kejuaraan). Bermula musim 2004–05, trofi sebenar mula diberikan kepada kelab di atas padang selepas perlawanan terakhir liga. Trofi itu dikenali sebagai *Coppa Campioni d’Italia*, secara rasmi digunakan sejak musim 1960–61, tetapi antara 1961 hingga 2004, hanya diserahkan di pejabat utama Lega Nazionale Professionisti.

Pada April 2009, Serie A mengumumkan pemisahan daripada Serie B. Sembilan belas daripada dua puluh kelab mengundi menyokong keputusan ini, yang berpunca daripada pertikaian mengenai hak penyiaran televisyen; hanya Lecce, yang ketika itu hampir diturunkan liga, mengundi menentang. Maurizio Beretta, bekas ketua persatuan majikan Itali, telah dilantik sebagai presiden liga baharu ini.

Pada April 2016, diumumkan bahawa Serie A dipilih oleh Lembaga Persatuan Bola Sepak Antarabangsa (IFAB) untuk menguji penggunaan rakaman video (VAR), yang pada mulanya dijalankan secara tertutup untuk musim 2016–17. Selepas itu, VAR digunakan secara langsung pada musim 2017–18. Mengenai keputusan ini, Presiden FIGC Carlo Tavecchio berkata, “Kami antara penyokong terawal penggunaan teknologi di padang dan percaya kami memiliki semua kelengkapan untuk menyumbang kepada eksperimen penting ini.”